jueves, 6 de enero de 2011

Αἴνιγμα

Aínda que non ten nada que ver coa temática do concurso, si que vos pode axudar a quitar a ferruxe dos vosos circuitos despois de untalos con tanto melindre (xa sei, algúns e algunhas exercitastes as vosas neuronas cada día cos exercicios greco-latinos que vos recomendei, e algún outro andou coa orella posta na música que escoitaba por ver se algo soaba a helénico). En calquera caso, a ver se resolvedes este enigma:
A quen se atribúe o que din estas liñas escritas en grego? Como se coñece tradicionalmente? Descubrides algo coa tradución que se perdía cando o estudiastes?

Ἐν τοῖς ὀρθογωνίοις τριγώνοις τὸ τετράγωνον ἀπὸ τῆς ὑποτεινούσης πλευρᾶς ἴσον ἐστὶ τοῖς τετραγώνοις ἀπὸ τῶν τὴν ὀρθὴν γωνίαν περιεχουσῶν πλευρῶν .

3 comentarios:

Óscar dijo...

Eu na tradución hai algo que non me acaba de cadrar, pero debería quedar algo así "nun triángulo rectángulo o cadrado do lado da hipotenusa é igual á suma (aínda que esta palabra non a vexo por ningún lado) dos cadrados dos lados contiguos ao ángulo recto (o que serían os catetos). Isto debería ser o teorema de Pitágoras, pero a min segue sen me convencer a tradución que fixen, porque me perdo sobre todo coas dúas últimas palabras. Aínda que o teorema se lle atribúe a Pitágoras (que foi o primeiro en ofrecer unha demostración formal), teño lido que xa era coñecido en Babilonia...

agra dijo...

A tradución é bastante aproximada. Observacións:
- Se eliminas "suma" quedaría "é igual ós cadrados"(enténdese, a un + o outro)
- o que nós chamamos "cateto" en grego era "o lado que contén o ángulo recto", enténdese, non si?
Con esas observacións a tradución xa está. Agora toca a última parte do enigma. Fíxate como di en grego o cadrado do lado .... ( απὸ ...). Que quere dicir iso do cadrado de...?
Se non vai así, mañá preciso máis por onde tirar.

Óscar dijo...

Eu sigo a darlle voltas pero creo que vas ter que concretar un pouco máis. Na primeira parte, cando pon o de "apó", supoño que quererá dicir o cadrado do lado da hipotenusa, e buscando por aí vin que a demostración que facía Euclides do teorema de Pitágoras consistía na construción dun cadrado sobre cada un dos lados do triángulo, para logo probar que a suma das áreas dos cadrados sobre os catetos era igual que a suma da área do cadrado da hipotenusa. Polo tanto, paréceme que podería ir por aí a cousa... De feito, a idea de facer este tipo de construción adicionais úsase noutras probas do teorema e é recorrente na xeometría.